روشي است كه هم به عنوان روش اصلي و هم به صورت روش تكميلي استفاده ميشود. كمتر پروژهي آيندهپژوهي را مي توان يافت كه پانل در آن جايي نداشته باشد.
مرور فعاليت‌هاي آيندهپژوهي انجام يافته در دهه‌هاي گذشته در موسسه پژوهشي انار زرين ، استفاده‌ي گسترده از پانلها در فرايند اجراي پروژهها را نشان ميدهند. پانل به گروهي از افراد گفته ميشودكه دور يك ميز نشستهاند. آيندهپژوهي فعاليتي مشاركتي است كه بايد مبتني بر بهترين شواهد و قضاوت‌هاي موجود باشد. در اين شرايط، آيندهپژوهان استفاده از پانلها را در ميان مجموعه‌ي روش‌هاي موجود، انتخابي طبيعي ميدانند. و امروزه روش پانل در تمامي پروژههاي آيندهپژوهي به عنوان روش اصلي و يا كمكي استفاده ميشود. پانلها نه تنها فرايند را به روي صدها نفر مي‌گشايند. بلكه گردهمايي‌هاي ايده‌آلي براي مباحثه و بحث‌هاي عميق در حوزههاي مرتبط را ايجاد مي‌كنند.
● تعريف پانل
پانلها از ذينفعان، خبرگان وكارشناسان تشكيل شدهاند و هر پانل، بين ۱۲ تا ۲۰ نفر است.كه در مدتزماني بين ۳ تا ۱۸ ماه، در مورد آيندهي موضوع پانل انديشه كرده و به مشورت مي‌پردازند. با وجود استفاده‌ي فراگير از اين روش، در گسترهي ادبيات آيندهپژوهي مورد توجه قرار نگرفته نشده‌اند. و بسياري بر اين باورندكه سازماندهي و مديريت پانلها به عنوان امري معمولي و آسان است. اما تجربه نشان داده كه سازماندهي ومديريت پانلها به هيج عنوان امري مرسوم و به دور از مشكل نيست.
پانلها در دوره آموزشي شكلها و اندازه‌هاي گوناگوني تشكيل ميشوند. پانلها مي‌توانند افراد غيرحرفه‌اي را نيز در خود جا دهند. در واقع اعضاي پانلها ممكن است تخصص و خبرگي لازم را نداشته نباشند. چنين پانل‌هايي، از ذينفعان يعني افرادي كه سهم و منفعتي در نتايج فرايند پانل دارند و در بعضي مواقع نماينده‌ي يك سازمان خاص هستند، تشكيل مي‌يابند. در اين صورت تجربههاي كاري چنين افرادي، معيار عضويت آنها در گروه مي‌باشد.
كاربرد گسترده‌ي پانلها در پروژههاي آيندهپژوهي مزاياي فراوان استفاده از اين روش را نشان ميدهند. برخي از اين مزايا عبارت‌اند از:
۱) دسترسي راحت به قضاوت افراد خبره و كارشناسان ؛ اين امر به ويژه هنگامي كه با ابهاماتي در رابطه با آينده سر و كار داريم، اهميت دارد.
۲) تعامل زياد و هدفمند و شبكه‌سازي بين رشته‌هاي علمي و تخصص‌هاي گوناگون؛
۳) تكميل كردن روش‌هاي ديگر مورد استفاده در پروژههاي آيندهپژوهي؛ در واقع استفاده از پانلها براي تهيه كردن ورودي‌ها، تفسير نتايج و يا هدايت كامل فرايند، به همراه برخي روش‌هاي ديگر ضروري است.
۴) اعتبار و اقتدار بخشيدن به پروژهي آيندهپژوهي؛ معرفي سوابق اعضاي پانل و توزيع نتايج جلسات پانلها به پروژه اعتبار ميبخشد
روشي است كه هم به عنوان روش اصلي و هم به صورت روش تكميلي استفاده ميشود. كمتر پروژهي آيندهپژوهي را مي توان يافت كه پانل در آن جايي نداشته باشد.
مرور فعاليت‌هاي آيندهپژوهي انجام يافته در دهه‌هاي گذشته در موسسه پژوهشي انار زرين ، استفاده‌ي گسترده از پانلها در فرايند اجراي پروژهها را نشان ميدهند. پانل به گروهي از افراد گفته ميشودكه دور يك ميز نشستهاند. آيندهپژوهي فعاليتي مشاركتي است كه بايد مبتني بر بهترين شواهد و قضاوت‌هاي موجود باشد. در اين شرايط، آيندهپژوهان استفاده از پانلها را در ميان مجموعه‌ي روش‌هاي موجود، انتخابي طبيعي ميدانند. و امروزه روش پانل در تمامي پروژههاي آيندهپژوهي به عنوان روش اصلي و يا كمكي استفاده ميشود. پانلها نه تنها فرايند را به روي صدها نفر مي‌گشايند. بلكه گردهمايي‌هاي ايده‌آلي براي مباحثه و بحث‌هاي عميق در حوزههاي مرتبط را ايجاد مي‌كنند.
● تعريف پانل
پانلها از ذينفعان، خبرگان وكارشناسان تشكيل شدهاند و هر پانل، بين ۱۲ تا ۲۰ نفر است.كه در مدتزماني بين ۳ تا ۱۸ ماه، در مورد آيندهي موضوع پانل انديشه كرده و به مشورت مي‌پردازند. با وجود استفاده‌ي فراگير از اين روش، در گسترهي ادبيات آيندهپژوهي مورد توجه قرار نگرفته نشده‌اند. و بسياري بر اين باورندكه سازماندهي و مديريت پانلها به عنوان امري معمولي و آسان است. اما تجربه نشان داده كه سازماندهي ومديريت پانلها به هيج عنوان امري مرسوم و به دور از مشكل نيست.
پانلها در دوره آموزشي شكلها و اندازه‌هاي گوناگوني تشكيل ميشوند. پانلها مي‌توانند افراد غيرحرفه‌اي را نيز در خود جا دهند. در واقع اعضاي پانلها ممكن است تخصص و خبرگي لازم را نداشته نباشند. چنين پانل‌هايي، از ذينفعان يعني افرادي كه سهم و منفعتي در نتايج فرايند پانل دارند و در بعضي مواقع نماينده‌ي يك سازمان خاص هستند، تشكيل مي‌يابند. در اين صورت تجربههاي كاري چنين افرادي، معيار عضويت آنها در گروه مي‌باشد.
كاربرد گسترده‌ي پانلها در پروژههاي آيندهپژوهي مزاياي فراوان استفاده از اين روش را نشان ميدهند. برخي از اين مزايا عبارت‌اند از:
۱) دسترسي راحت به قضاوت افراد خبره و كارشناسان ؛ اين امر به ويژه هنگامي كه با ابهاماتي در رابطه با آينده سر و كار داريم، اهميت دارد.
۲) تعامل زياد و هدفمند و شبكه‌سازي بين رشته‌هاي علمي و تخصص‌هاي گوناگون؛
۳) تكميل كردن روش‌هاي ديگر مورد استفاده در پروژههاي آيندهپژوهي؛ در واقع استفاده از پانلها براي تهيه كردن ورودي‌ها، تفسير نتايج و يا هدايت كامل فرايند، به همراه برخي روش‌هاي ديگر ضروري است.
۴) اعتبار و اقتدار بخشيدن به پروژهي آيندهپژوهي؛ معرفي سوابق اعضاي پانل و توزيع نتايج جلسات پانلها به پروژه اعتبار ميبخشد
تفاوت همايش و سيمينار